Bạn có biết sắt cho mẹ bầu là gì không? Tại sao các bà bầu lại cần bổ sung sắt? Trong quá trình mang bầu, nhu cầu sắt của cơ thể tăng lên đột biến để tạo máu cho mẹ và phát triển tốt cho trẻ.
Tuy nhiên, nếu không được bổ sung đầy đủ, cơ thể sẽ phải trải qua nhiều vấn đề như thiếu máu, mệt mỏi hay suy nhược. Bởi vậy, việc bổ sung đủ sắt cho mẹ bầu không chỉ đảm bảo sức khỏe của mẹ mà còn tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của bé. Trong bài viết sau, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết về tầm quan trọng của việc bổ sung sắt cho mẹ bầu.
Danh mục
Sắt là gì ?
Sắt là một nguyên tố phổ biến trong tự nhiên ,nó góp phần quan trọng trong quá trình trao đổi điện tử .Là yếu tố kiểm soát trong quá trình tổng hợp DNA .Các tiến trình có hiệu quả cho phép các cơ thể sống vận chuyển và dự trữ nguyên tố kém hòa tan nhưng có tính hoạt động này.
Sắt là thành phần quan trọng trong tổng hợp hemoglobin (chất vận chuyển oxy cho các tế bào trong cơ thể )và myoglobin (chất dự trữ oxy cho cơ thể ).Ngoài ra sắt cho mẹ bầu còn tham gia vào thành phần một số enzyme oxy hóa khử như catalase, peroxydase và các cytochrome(những chất xúc tác sinh học quan trọng của cơ thể ).Nó đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất ra năng lượng oxy hóa ,vận chuyển oxy ,hô hấp của ty lạp thể và bất hoạt các gốc oxy hóa có hại .
Vai trò quan trọng của sắt với phụ nữ mang thai ?
Theo thống kê của viện dinh dưỡng quốc gia ,năm 2020 tỷ lệ phụ nữ mang thai bị thiếu máu là 25.6%,có rất nhiều nguyên nhân như về yếu tố di truyền hoặc dinh dưỡng nhưng có khoảng 70% là thiếu máu do sắt .
1.Sắt cho mẹ bầu giúp các tế bào hồng cầu luôn khỏe mạnh
một trong những yếu tố giúp cho các tế bào hồng cầu khỏe mạnh chính là nhờ vào hàm lượng sắt có trong cơ thể .thành phần chính của hồng cầu chính là hemoglobin và sắt đống vai trò quan trọng trong qua trình tổng hợp nên thành phần protein giàu sắt này .
2. Sắt hỗ trợ tăng cường chức năng nhận thức ở người
Sắt góp phần quan trọng trong quá trình thúc đẩy nhận thức của con người nhờ vận chuyển oxy tới các cơ quan trong cơ thể ,trong đó quan trọng nhất là bộ não .Khi oxy được lưu thông và đưa tới bộ não sẽ kích thích hoạt động của bộ não và tăng cường chức năng nhận thức của bộ não .Người bị thiếu oxy lên não sẽ khiến trí tuệ kém minh mẫn ,làm việc không tập trung ,căng thẳng .
3. Sắt giúp tâm trạng trở nên tốt hơn
có thể nhiều bạn không biết được rằng sắt cho mẹ bầu còn có vai trò quan trọng thúc đẩy tâm trạng của con người trở nên tích cực hơn ,Sát giúp tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh đặc biệt là norepinephrine, dopamine và serotonin .Nó giúp tâm trạng con người trở nên thoải mái hơn ,tinh thần lạc quan vui vẻ hơn .
4. Sắt giúp cải thiện hệ miễn dịch
khi cơ thể cung cấp đủ hàm lượng sắt thì sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch được tốt và ngăn ngừa được nhiều loại bệnh tật.ngược lại nếu thiếu sắt cơ thể sẽ bị thiếu hụt một lượng sắt làm cho cơ thể phải đối mặt với nhiều nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng ,kèm theo sức đề kháng kém sẽ dễ bị tấn công bới các loại virus ,vi khuẩn gây bệnh .
Tại sao cần phải bổ sung sắt khi mang thai ?
Trong quá trình mang thai mẹ bầu rất cần cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ bầu .Trong số những dưỡng chất cần thiết nhất đó chính là sắt .
Sắt cho mẹ bầu có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển oxy cho cơ thể của mẹ và thai nhi .Khi mang bầu thể tích máu của mẹ bầu thường tăng 50% so với cở thể bình thường .Với sự thay đổi này đồi hỏi cơ thể của mẹ bầu phải được nạp thêm sắt để tạo ra nhiều máu hơn để cung cấp cho nhu cầu của cơ thể ,vì nếu không cung cấp đủ sắt thì lượng huyết sắt tố cũng sẽ giảm theo ,điều này gây ra tình trạng thiếu máu cho mẹ bầu dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe cho mẹ bầu và thai nhi .
Đối với mẹ bầu
Khi mẹ bầu thiếu sắt sẽ dẫn đến thiếu máu và ảnh hướng xấu đến thai nhi .Mẹ bầu thiếu máu sẽ cảm thấy mệt mỏi ,hoa mắt ,chóng mặt mà còn có thể dẫn đến nguy cơ bị sản giật ,tiền sản giật .
Trong những tháng đầu của thai kì việc thiếu sắt dễ gây ra nguy cơ sẩy thai hoặc thai lưu .Khi bước vào giai đoạn sau của thai kì ,nếu thiếu sắt có thể tăng nguy cơ sinh non ,thai nhi suy dinh dưỡng .Trong quá trình chuyển dạ nếu thiếu sắt có thể khiến cho mẹ mệt mỏi ảnh hưởng đến thai nhi ,mẹ cũng có thể dễ bị băng huyết sau sinh và dễ nhiễm trùng hậu sản .Sau khi em bé chào đời thì mẹ cũng có thể bị thiếu sữa cho bé bú .
Đối với thai nhi
trong quá trình mang thai nếu mẹ bị thiếu sắt ,thiếu máu sẽ khiến thai nhi không cung cấp đủ hồng cầu để phát triển trong suốt quá trình nằm trong bụng mẹ ,em bé sẽ dễ bị suy dinh dưỡng ,em bé sinh ra thường nhẹ cân ,bị vàng da sau sinh ,thậm chí có một số trường hợp em bé sinh non trước tháng .
Ngoài ra nếu trong quá trình mang thai bị thiếu sắt thiếu máu thì em bé sau khi sinh ra sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển thể lực và trí lực của trẻ .Và một số nguy cơ bé mắc bệnh lý về tim mạch .
Hướng dẫn bổ sung sắt cho mẹ bầu
Theo khuyến nghị của tổ chức y tế thế giới WHO thì mẹ bầu nên bổ sung sắt mỗi ngày bắt đầu từ giai đoạn đầu của thai kì và sau khi sinh con đến 6 tháng .Liều lượng bổ sung hàng ngày của mẹ bầu là khoảng 30mg sắt kèm 400mcg acid folic .ngoài ra bênh cạnh đó bổ sung thêm những thực phẩm giàu sắt trong mỗi bữa ăn vì nhu cầu sắt của mẹ bầu lúc này tăng cao hơn bình thường .
Dưới đây là một số thực phẩm giàu sắt cho mẹ bầu mà các mẹ bầu có thể tham khảo
Thịt bò tăng cường sắt cho mẹ bầu
Thịt bò là thực phẩm khá giàu sắt ,trong mỗi phần thịt bò có khoảng 2,5 – 3mg sắt .Trong đó phần thịt nạc bò giàu sắt hơn phần có lẫn gân bò .Đặc biệt sắt từ thịt bò dễ hấp thụ hơn các loại thực vật nên mẹ có thể bổ sung thịt bò hàng ngày vào trong khẩu phần ăn để cung cấp sắt cho cơ thể
Lòng đỏ trứng gà
Trứng gà là thực phẩm xưa nay luôn được người lơn khuyên mẹ bầu nên ăn cho tốt cho sức khỏe .Trong trứng gà có chưa nhiều chất dinh dưỡng cho thai nhi như protein,sắt ,canxi ,photpho,và các vitamin có lợi .Đặc biệt lòng đỏ trứng gà là nơi chưa nhiều chất dinh dưỡng nhất .lòng đỏ có cả các loại vitamin tan trong nước như B1,B6 và các vitamin tan trong dầu như vitamin A,D,K .Nó rất tốt đối với mẹ bầu .khi mang thai các mẹ bầu nên ăn khoảng 3-4 trứng mỗi tuần để cung cấp nhiều dinh dưỡng cho thai nhi
Rau bina
Các mẹ bầu trong quá trình mang thai nên bổ sung nhiều rau xanh đặc biệt là rau bina vào thực đơn của mình mỗi ngày .Vì chỉ cần nữa bát rau bina là mẹ bầu đã bổ sung cho cơ thể 3,2mg sắt .Ngoài ra rau bina còn giàu các dinh dưỡng tốt cho cơ thể cuả mẹ bầu và thai nhi như acid folic ,vitamin C ,canxi .Và ngăn ngừa được táo bón trong quá trình mang thai .
Chuối
Chuối là một loiaj trái cây rất phổ biến hiện nay ,Chuối rất giàu sắt và các khoáng chất cần thiết cho mẹ bầu , các mẹ bầu có thể ăn chuối mỗi ngày đê cung cấp dinh dưỡng và cũng giảm được tình trạng táo bón trong thai kì rất tốt .Khi ăn chuối nên ăn vào buối sáng để hấp thu tốt nhất
Bí đỏ
Xưa nay bí đỏ luôn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng cung cấp nhiều dưỡng chất cần thiết như protein ,sắt, canxi, amino acid và các loại vitamin .Ăn bí đỏ sẽ giúp bổ sung thêm nhiều sắt cho mẹ bầu và các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể .Tuy nhiên khi chọn bí đỏ nên chọn những quả chín vì nó sẽ chứa nhiều dưỡng chất hơn .Không nên ăn quá nhiều bí đỏ trong tuần sẽ rất dễ bị vàng da
Các loại đậu
Đậu là nhưng loại có rất nhiều chất dinh dưỡng cung cấp nhiều sắt và protein .Các bác sĩ khuyến khích nên ăn nhiều các loại đậu để bổ sung sắt như :đậu xanh ,đạu đỏ, đạu nành,đậu đen ….
Các loại hạt
Các loại hat xưa nay luôn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng chứa nhiều sắt ,omega-3 tốt cho sự phát triển của cơ thể và trí tuệ của thai nhi .Các loại hạt tiêu biểu như óc chó ,hạnh nhân ,macca.Mẹ bầu có thể ăn hạt hàng ngày để bổ sung đủ chất cho cơ thể .
Cá
Cá cấp cấp nguồn dinh dưỡng sắt tự nhiên nên mẹ bầu có thể bổ sung hàng ngày .Một số mẹ bầu hay ăn cá chép ,cá diêu hồng ,cá tằm vào thai kì rất tốt .Tuy nhiên cá rất tanh nhất là đối với các mẹ bầu nên các mẹ nên chế biến và khử mùi tanh kĩ để dễ ăn hơn .
Thuốc sắt cho mẹ bầu nào an toàn
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều thuốc bổ sung sắt cho bà bầu .Trong đó có 2 loại phổ biến là sắt vô cơ và sắt hữu cơ
Sắt cho mẹ bầu vô cơ hay còn được gọi là săt sulface khó tiêu thụ và dễ gây ra tình trạng táo bón .
Sắt hữu cơ ( sắt fumarate và sắt gluconate) thường được bác sĩ khuyến cáo sử dụng hơn loại sắt vô cơ bởi nó có ưu điểm là dễ hấp thu và giảm tình trạng táo bón cho mẹ bầu hơn .
Về dạng thành phẩm thì phổ biến nhất là 2 dạng là dạng viên và dạng nước .Trong đó sắt dạng nước thì sẽ gây cảm giác khó uống dễ gây buồn nôn nhưng lại dễ hấp thu và ít bị táo bón .Ngược lại sắt dạng viên thì dễ uống nhưng khó hấp thu và dễ bị táo bón .
Như vậy muốn tìm loại thuốc sắt phù hợp mẹ bầu cần xác định rõ
Nhu cầu sắt thực tế của cơ thể mình đang cần
Lượng sắt mà mỗi ngày cơ thể đã cung cấp hàng ngày bằng thức ăn
Loại sắt dễ hấp thu nhất cho cơ thể
Nếu trong quá trình mang thai bạn không bị thiếu nhiều sắt và có chế độ ăn uống tốt bổ sung đa dạng đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể ở mức độ tốt thì bạn chỉ cần bổ sung sắt ở liều lượng là 5mg/ngày là đủ
Nếu chế độ ăn uống hấp thu của bạn kém không hấp thu được nhiều thì bạn bổ sung lượng sắt liều cao hơn để dáp ứng khoảng 80%sắt tương ứng 22-24mg sắt trong ngày
Sắt cho mẹ bầu uống, khi nào là hợp lý ?
trước khi mang thai và 3 tháng đầu số lượng sắt cho thai kì vẫn chưa cao vậy nên các mẹ có thể bổ sung bằng việc bổ sung ăn uống các thực phẩm hàng ngày như thịt cá rau .Như vậy thì các mẹ chỉ cần bổ sung thêm 5mg sắt trong ngày .
ở giai đoạn giữa thai kì về sau nhu cầu dinh dưỡng và sắt tăng cao hơn .Vì vậy ngoài chế độ ăn uống các mẹ nên bổ sung sắt liều lượng nhiều hơn theo khuyến cáo của bác sĩ
Sắt hấp thu tốt nhất khi bụng đói ,do đó các mẹ bầu nên uống sắt trước bữa ăn khoảng 30 phút đến 1 tiếng .Các bác sĩ cũng khuyến cáo các mẹ bầu không nên uống canxi cùng lúc với thuốc sắt vì canxi ở mức liều 300mg trở lên sẽ làm giảm sự hấp thu của săt .
xem thêm những kiến thức bổ ích tại cẩm nang mẹ bầu
Xem thêm : một số một số vitamin cần thiết cho mẹ bầu
Câu hỏi thường gặp
1. Sắt có quan trọng cho bà bầu không? Tại sao?
Sắt rất quan trọng đối với bà bầu vì nó giúp cung cấp oxy cho cả mẹ và thai nhi. Trong quá trình mang thai, nhu cầu sắt của cơ thể tăng lên gấp đôi. Thiếu sắt có thể gây ra tình trạng thiếu máu, mệt mỏi, suy nhược và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
2. Bà bầu cần bổ sung sắt như thế nào là tốt nhất?
Để bổ sung sắt cho mẹ bầu, ngoài việc ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt gà, cá, đậu đen, rau xanh lá, cần kết hợp với việc dùng thêm các loại thực phẩm chức năng giàu sắt, như sữa chua, sản phẩm bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai. Điều này đảm bảo lượng sắt được cung cấp đầy đủ và giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe tốt.
3. Có những nguyên tắc gì khi dùng sản phẩm sắt cho mẹ bầu?
Khi dùng sản phẩm sắt cho mẹ bầu, cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhà sản xuất. Tránh dùng quá liều sắt, vì điều này có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ và thai nhi. Nếu có bất kỳ dấu hiệu phản ứng phụ nào sau khi dùng sản phẩm sắt, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
4. Sản phẩm sắt có tác dụng phụ không?
Sản phẩm sắt có thể gây ra một số tác dụng phụ như nôn mửa, táo bón, đen tóc, chóng mặt. Tuy nhiên, các tác dụng phụ này thường chỉ xảy ra khi sử dụng quá liều hoặc không tuân thủ hướng dẫn sử dụng. Để tránh tình trạng này, hãy luôn theo dõi lượng sắt được cung cấp và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết.
5. Nếu không chịu tập thể dục thì cần bổ sung sắt không?
Việc bổ sung sắt vẫn rất quan trọng đối với mẹ bầu. Một lượng sắt đủ trong cơ thể giúp duy trì sức khỏe và phát triển thai nhi một cách tốt nhất. Do đó, dù có chích cỡ, hãy đảm bảo rằng lượng sắt cần thiết được cung cấp đầy đủ thông qua thực phẩm hoặc sản phẩm bổ sung.
6. Khi nào nên dùng sản phẩm sắt cho mẹ bầu?
Ngay từ thời kỳ mang thai, mẹ bầu cần bắt đầu bổ sung sắt. Tuy nhiên, việc dùng sản phẩm sắt cần được tư vấn bởi các chuyên gia hoặc bác sĩ để đảm bảo lượng và phương pháp sử dụng đúng cách. Điều này giúp đảm bảo sức khỏe mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi từ khâu đầu tiên.
Comments 1